Dużo się mówi o programach i o potrzebie poprawy jakości powietrza. Ocenę samorządów przynosi nowy ranking ogólnopolskiego pisma „Wspólnota”. Jeśli chodzi o gminy wiejskie najsłabiej wypadają w nim: Wręczyca Wielka, Miedźno i Przystajń. Pochwał nie będzie na pewno dla Krzepic. Gmina sklasyfikowana została w rankingu „Wspólnoty” wśród miasteczek innych niż powiatowe. Zajęła odległe, 420. miejsce na nieco ponad 600 ocenianych gmin miejsko-wiejskich i ma wydatki na ochronę jakości powietrza na poziomie… 5 złotych 93,1 grosza na mieszkańca.
Sięgamy po najświeższy ranking Pisma Samorządu Terytorialnego „Wspólnota”. Zestawienia przygotowywane przez to wartościowe czasopismo są wysoko oceniane za swą merytoryczną wartość. Dotyczą całego kraju, więc pozwalają porównać, w jakim miejscu tak naprawdę jesteśmy my – mieszkańcy niedużego powiatu na krańcu województwa. Które nasze samorządy są wysoko w rankingu wydatków na ochronę powietrza i klimatu w latach 2018-2021, a które ten temat mają jakby odłożony na półkę? Po informacje o metodzie opracowania raportu odsyłamy do „Wspólnoty”, dostępnej w internecie. Zaznaczamy tylko, że porównano wydatki przeliczone na głowę mieszkańca – więc da się porównać politykę ekologiczną samorządów niezależnie od ich wielkości. Przejdźmy do konkretów – do wyników raportu.
Region sobie radzi
Województwo śląskie wielu kojarzy się z przemysłem, ze złą jakością powietrza. Jednocześnie to właśnie u nas wydatki na ochronę powietrza są największe w całym kraju, co z pewnością niweluje wiele „obciążeń” wynikających ze specyfiki województwa. Można powiedzieć, że u nas problem znają i coś z nim robią. W mało zurbanizowanych województwach zaspali – a często wcale nie mają krystalicznego powietrza. Bo mitem jest, że na przykład na wsi to jest czym oddychać. Wystarczy wyjść po południu na dwór. I „zaciągnąć się”. Żadne miejskie osiedle z bloków nie jest tak zadymione, jak wiejska ulica, na którą leci dym z dziesiątek kominów. Niska emisja to nie jest problem miast przemysłowych.
Do rzeczy. Śląskie wydało na ochronę powietrza 15,9 zł na mieszkańca – jako województwo, nie licząc wydatków samorządów niższego szczebla, które przeliczono osobno. Żeby pokazać, że to sporo, trzeba dodać, że drugie w rankingu małopolskie wydało ledwie 7 złotych na mieszkańca, a pomorskie i świętokrzyskie – nic. Co prawda tego rodzaju wydatki ponoszono u nas przede wszystkim w aglomeracji, a nie pod Kłobuckiem, ale… powietrze nie jest przywiązane do miejsca. Zanieczyszczenia od zawsze docierały ze Śląska także do nas. Dobrze więc, że na rozwiązanie problemu wydaje się na szczeblu województwa znacznie więcej właśnie u nas, a nie gdzie indziej w kraju.
Mniej chwalebnie jest w Częstochowie, która leży tuż obok nas. Miasto zajęło 33 miejsce na 43 miasta na prawach powiatu z kwotą nieco ponad 16 złotych na mieszkańca wydaną na cele ochrony powietrza. Rybnik wydał ponad 828 złotych. Ktoś powie – bo to miasto przemysłowe. Ale podkarpackie Krosno też wydało ponad pół tysiąca. Może więc lepiej, by do nas nie zawiewało z Częstochowy?
Powiat wśród mniejszości aktywnych
Nieco szokować może zestawienie danych dotyczących polskich powiatów. Zdecydowana większość z nich w analizowanych latach nie wydała nic na ochronę powietrza. Niestety wśród tych beztroskich są też wszyscy nasi bezpośredni sąsiedzi. Zero złotych na mieszkańca wydały powiaty: lubliniecki, wieluński, oleski, pajęczański i ziemski częstochowski. Kłobucki jest w tym przypadku chlubnym wyjątkiem, bo znalazł się w gronie 72 powiatów (czyli mniej więcej jednej czwartej powiatów w kraju), które choć cokolwiek wydały na cele ochrony powietrza. W powiecie kłobuckim było to… 83 grosze na mieszkańca. Kwota symboliczna, więc powodów do wiwatów nie ma, ale jednak u nas cokolwiek w tym kierunku się robiło, gdy w większości powiatów zupełnie nic. Liderem wśród tego rodzaju jednostek samorządowych jest małopolski powiat suski, gdzie wydano aż 358,72 zł na mieszkańca. W Śląskiem lideruje powiat bielski z kwotą ponad 42 złote.
Kłobuck wśród tych lepszych, ale…
Z miast powiatowych najwięcej na ochronę powietrza wydał lubelski Lubartów – aż 1320 złotych z groszami na głowę mieszkańca. Najlepszy na Śląsku Cieszyn wydał per capita 466 złotych z hakiem – to wynik 11 w kraju. Nasz Kłobuck, z kwotą bez zaokrąglenia do pełnych groszy wysokości 126,305 złotych, w rankingu „Wspólnoty” zajął niezłe, bo 59 miejsce w kraju na ponad 250 stolic powiatów ziemskich. Jest wśród nich i pewna grupa miast, w których o wydatkach na tego rodzaju ekologiczne cele nie pomyślano w ogóle.
Tym razem nie ma wśród tych ignorujących problem miast powiatowych z naszej okolicy. Pajęczno w ogóle jest wśród liderów, zajmuje 14. miejsce w kraju i ma wydatki na ochronę jakości powietrza w kwocie 432,5 złotego na mieszkańca. Mają się czym pochwalić. Lubliniec jest w rankingu 92., Olesno 208. (z wydaną „śmieszną” nieco ponad złotówką na mieszkańca). Jak wyżej napisaliśmy, słabo jest też w dużej Częstochowie. Nieco lepiej od Kłobucka ocenić trzeba natomiast Wieluń, który wydał nieco ponad 160 złotych per capita i jest w rankingu na lepszym, 50. miejscu. Choć do Pajęczna, lidera bliskiego regionu, Wieluniowi daleko. Reasumując: gmina Kłobuck znalazła się wśród tych bardziej świadomych problemu i reagujących na niego samorządów miast powiatowych. Ale nadal w skali kraju i w porównaniu do liderów nie są to wydatki duże. A w to, że cel jest ważny, zwłaszcza dziś nikt chyba nie wątpi.
Krzepice uśpione dymem?
Pochwał nie będzie na pewno dla Krzepic. Gmina sklasyfikowana została w rankingu „Wspólnoty” wśród miasteczek innych niż powiatowe. Zajęła odległe, 420. miejsce na nieco ponad 600 ocenianych gmin miejsko-wiejskich i ma wydatki na ochronę jakości powietrza na poziomie… 5 złotych 93,1 grosza na mieszkańca. Owszem, jest w kraju kilkadziesiąt miasteczek, które nie wydały ani grosza, ale nie o to chyba chodzi, by równać do gorszych.
Zwłaszcza że w okolicy mamy znacznie lepsze przykłady. Działoszyn wydał na mieszkańca na ochronę powietrza 498 złotych z groszami i jest w rankingu 57. w kraju. Blachownia wydała ponad 57 złotych co dało 256. miejsce. Wszystko to jest znacznie lepiej niż w Krzepicach. Czyli miasta niepowiatowe mogą do problemu podchodzić bardziej na serio.
Choć mamy też przykłady równie „beztroskich” wobec problemu samorządów miejsko-wiejskich. Gorzów Śląski wydał trochę ponad 6 złotych i ledwie o kilka miejsc wyprzedza w rankingu Krzepice. Praszka wydała jeszcze mniej niż Krzepice i jest na 431. miejscu z kwotą poniżej 5 złotych na mieszkańca.
Bardzo z tym różnie w gminach wiejskich
Na nieco ponad półtora tysiąca gmin wiejskich w niespełna dwustu nie wydano ani grosza na ochronę powietrza. Nie ma w tym fatalnym gronie gmin z powiatu kłobuckiego. Choć mamy też swoich outsiderów. Ranking wydatków na ochronę powietrza to kolejny z rankingów „Wspólnoty”, w którym najsłabiej w powiecie wypada gmina Wręczyca Wielka. Zajęła w rankingu odległe, 1299. miejsce z kwotą wydaną na mieszkańca na poziomie złotówki i 33 groszy. Słabo też w Miedźnie, gdzie tak kwota przekroczyła symbolicznie 2 złote. W Przystajni tylko symbolicznie lepiej.
Liderem wydatków na ochronę powietrza, liczonych per capita, jest gmina Panki. Samorząd ten zmieścił się w gronie czterystu najlepszych pod tym względem gmin w kraju (379. miejsce) i może się pochwalić wydaniem ponad 256 złotych na każdego mieszkańca. Stosunkowo nieźle działa w tym zakresie także gmina Opatów, która w kraju zajęła dokładnie 500. miejsce wśród samorządów wiejskich i ma wydatki blisko 140 złotych na głowę. W następnym w kolejności Lipiu to już wyraźnie poniżej setki. Szczegółowo przeliczone na głowę mieszkańca kwoty, które wydano w analizowanych latach w naszych gminach, podajemy za rankingiem „Wspólnoty” na wykresie obok. Dokładnie widać, kto ma powody do satysfakcji, a kto powinien się schować. Oczywiście można tłumaczyć, że ktoś wydawał środki w innych latach lub planuje ich wydanie i po prostu akurat w analizowanym okresie wypadł blado – ale czy wśród mieszkańców są tacy, którzy stwierdzą z całą pewnością, że w ich gminie o jakość powietrza zadbano w sposób satysfakcjonujący i problemu po prostu już nie ma? (jar)
WYDATKI NA OCHRONĘ POWIETRZA na głowę mieszkańca w latach 2018-2021 wg „Wspólnoty”
Panki 256,245 zł
Opatów 138,774 zł
Kłobuck 126,305 zł
Lipie 64,438 zł
Popów 16,409 zł
Krzepice 5,931 zł
Przystajń 3,781 zł
Miedźno 2,048 zł
Wręczyca 1,328 zł
Facebook
YouTube
RSS