Jak poprawnie głosować?

Wybory samorządowe już w niedzielę. Głosowanie odbędzie się 7 kwietnia między godziną 7.00 a 21.00. Jak poprawnie oddać głos?

W wyborach samorządowych w powiecie kłobuckim będziemy wybierać naszych przedstawicieli do organów jednostek samorządu terytorialnego na trzech szczeblach: gminnym, powiatowym i wojewódzkim. Nasza decyzja przesadzi o tym, kto będzie decydował o najbliższych nam sprawach lokalnych w naszym imieniu przez najbliższe pięć lat. Ważne, by była to decyzja przemyślana.
Wójt i burmistrz po jednej lub dwóch turach
Wybory wójtów i burmistrzów odbędą się w jednej lub dwóch turach. Jeżeli w gminie są zgłoszone na to stanowisko dwie kandydatury – a tak jest w naszym powiecie w gminach Krzepice, Lipie i Miedźno – wyniku wyborów należy spodziewać się już po pierwszej turze, która winna wskazać, który z kandydatów uzyska większość głosów. W pozostałych gminach kandydatów jest większa liczba – po trzech w gminie Popów i Przystajń, po czterech w gminie Opatów, Panki i Wręczyca Wielka oraz aż pięciu w gminie Kłobuck. W takiej sytuacji pierwsza tura przesądzi o wyniku tylko wówczas, gdy ktoś z kandydatów uzyska poparcie ponad połowy głosujących. Takie przypadki miały już miejsce w poprzednich wyborach samorządowych, nie jest więc wykluczone, że znów do nich dojdzie.
Jeśli poparcie rozłoży się między kilkoro kandydatów bardziej równomiernie, dwójka z nich – kandydaci z najwyższym procentowo poparciem – zmierzy się w drugiej turze wyborów, czyli w ponownym głosowaniu 21 kwietnia. Wtedy wyborcy będą mieli na karcie tylko te dwa nazwiska i przesądzą, kto uzyska wyższe poparcie i tym samym obejmie najwyższy urząd w gminie.
Wszędzie u nas wybory jednomandatowe do rad gmin
W głosowaniu do rad gmin o sposobie wybierania radnych decyduje liczba ludności. Gdy w gminie jest jej ponad 20 tysięcy, odbywają się wybory proporcjonalne. Tak było w 2018 roku w gminie Kłobuck, gdzie w każdym z trzech okręgów wybierano po siedmiu radnych, w sumie 21.
To się zmieniło. Obecnie – od 2021 roku – w gminie Kłobuck mieszka już poniżej 20 tysięcy osób, w związku z czym tak samo w Kłobucku, jak i w każdej innej gminie w powiecie kłobuckim, odbędą się wybory jednomandatowe. W każdym z 15 okręgów wyborczych na karcie do głosowania do rady gminy wyborca zobaczy więc nazwiska wszystkich osób, które ubiegają się o mandat radnego właśnie z jego okręgu (i będą to inni kandydaci niż w pozostałych 14 okręgach). W wyniku wyborów mandat radnego uzyska ten kandydat, którego w danym okręgu poprze większy procent wyborców. Mieszkańcy ośmiu gmin w powiecie te zasady głosowania znają już od lat. Pewna nowość będzie to więc tylko dla mieszkańców gminy Kłobuck. Tak samo jak to, że rada będzie odtąd liczyć – jak w innych gminach – 15 osób.
Jeżeli ktoś ciekawi się, co wtedy, gdy kandydat na jedno miejsce jest tylko jeden, to warto wyjaśnić, że w wyborach jednomandatowych do rady gminy nie prowadzi się wówczas głosowania i ten jedyny kandydat otrzymuje mandat już przed wyborami. Tak się zdarza – nawet u nas. Weźmy choćby przypadek z gminy Krzepice, gdzie w jednym z okręgów nikt inny nie stanął do rywalizacji o mandat z Rafałem Balcerzakiem – i ten obecny radny tym sposobem już uzyskał mandat i wiadomo, że zasiądzie w radzie gminy w kolejnej kadencji.
Rada powiatu i sejmik
Trzecia z czterech kart do głosowania, jakie dostaniemy w lokalu wyborczym, dotyczyć będzie wyborów do rady powiatu. Na tej karcie znajdziemy listy kandydatów – czyli podobnie jak w wyborach parlamentarnych, a nie ja w wyborach do rad gmin. Do rady powiatu wybieramy więc preferowaną listę i tylko na niej oddajemy głos na tylko jednego wybranego kandydata. To ważne, bo w ten sposób wskazujemy naszą wolę, by właśnie ten kandydat z listy miał pierwszeństwo do mandatu – nawet jeśli na liście dano mu jakieś dalsze miejsce. Wyborcy niejednokrotnie wolą zagłosować na kandydata z własnej gminy, a nie z innej gminy w tym samym okręgu – niezależnie od tego, które miejsce na liście ten kandydat zajmuje. Bywa, że w ten sposób do rady powiatu wchodzą kandydaci z dalszych miejsc, ale właśnie ci, przy których nazwiskach w obrębie listy postawiono najwięcej krzyżyków. Dlatego warto tu rozważnie podjąć decyzję, na którą pozycję na wybranej liście odda się głos – kogo konkretnie się poprze.
Podobnie jest w przypadku wyborów do sejmiku. Także w nich dostaniemy na karcie listy kandydatów. Wybieramy więc preferowaną listę i na niej oddajemy głos na jednego kandydata, którego popieramy. Również w tym przypadku wyborcy często oddają głos na kandydata ze swojego regionu, będącego nawet gdzieś dalej na liście, a nie na kandydata gdzieś z drugiego końca województwa, który jest na przykład na czele listy. Wybory samorządowe na szczeblu powiatu, a zwłaszcza województwa są więc z jednej strony decyzją dotykającą już polityki (bo głosujemy na listy, często zaś są to listy partyjne), ale dają też możliwość poparcia przede wszystkim kandydatów z własnego okręgu, gminy czy regionu. O ile oczywiście budzą zaufanie.
Jak poprawnie zagłosować?
Podsumowując: dostaniemy cztery karty do głosowania, w tym dwie na szczeblu gminy i po jednej na szczeblu powiatu i województwa. W przypadku tych do gminy – do rady i na wójta lub burmistrza – na każdej z kart będzie jedna lista nazwisk, a na każdej z tych kart (listy) oddajemy głos na tylko jedną osobę. Zwłaszcza w Kłobucku, gdzie w tym roku będzie inaczej niż dotąd, nie należy się pomylić. Z kolei na kartach do powiatu i sejmiku będą listy kandydatów. Na każdej z kart wybieramy tylko jedną listę i na wybranej liście tylko jednego kandydata. Niezależnie więc od tego, jak duże będą te wszystkie karty do głosowania, w tych wyborach wszyscy w powiecie mamy do postawienia cztery krzyżyki na kartach do czterech różnych organów samorządu.
Głosowanie polega na postawieniu znaku „X” (stanowiącego co najmniej dwie linie przecinające się w obrębie kratki) na karcie do głosowania w kratce z lewej strony obok nazwiska kandydata.
Głos będzie nieważny, jeśli zostanie postawiony w kratce przy nazwisku więcej niż jednego kandydata lub jeżeli nie zostanie postawiony w żadnej kratce.
Zabierz dowód
Zawsze warto przypomnieć, że karty do głosowania dostaniemy w lokalu po okazaniu dowodu tożsamości. W naszych warunkach często znamy się osobiście z członkami komisji, to jednak nie wystarczy, by nam wydali karty do głosowania – musimy okazać dokument potwierdzający naszą tożsamość. Długopisy do zaznaczania głosów będą na miejscu w lokalu. Ale nic nie stoi na przeszkodzie, by zabrać własny. Warto popatrzeć, czy karty do głosowania mają pieczątki. Bowiem nieważne będą karty nie tylko inne niż urzędowo ustalone, ale także te nieopatrzone pieczęcią obwodowej komisji wyborczej. (jar)